Jaloliddin
NỀN TẢNG NỀN TẢNG NỮA DAN IBRATLI HIKOUALAR
Masul muxarrir:
Abdumurod TILAVOV
filologiya fanlari nomzodi
Hazrati Mavlonizing hayoti
Mavlono Jaloliddin Rumiy 1207 yil 30 sentabrda bugungi Afg‘oniston hududiga qarashli bo‘lgan Xuroson o‘lkasining Balx shahrida tug‘ilgan. Mavlonizing otasi Balx shahrining peshvolaridan bo‘lib, «Olimlar sultoni» unvonini olgan Husayn Hatibi o‘g‘li BahovuddinValaddir. Onasi esa Balx amirining qizi Mo‘mina xotundir. Bahovuddin Valad ba Hóazi sayosiy voqealar và mo‘g‘ul istilosi sababli Balxdan Kusk majbur bo‘lgan. 1212 yoki 1213 yilda Oila a Khănzolari và yaqinlari bilan birgalikda Balxdan ketganlar.
«Olimlar sultoni» ning ilk o‘rnashgan joyi Nishopur bo‘ldi. Bu shaharda mashhur mutasavvif Farididdin Attor bilan uchrashdi. Mavlono kichik bo‘lishiga qaramay u erda Farididdin Tham dự nazariga tushdi. «Olimlar sultoni» Nishopurdan Bog‘dodga và keyinchalik Kufa yo‘li orqali Ka Muffbaga yo‘l oldi. Haj amalini bajargandan so‘ng, qaytishda Shomga kirib o‘tdi. Shomdan Malazya, Erzinjon, Sivas, Qaysari, Nig‘de yo‘llari orqali Larendega (Karaman) keldi.
Karamanda amir Muso qurdirgan madrasada qo‘nim topdi. 1222 yilda Karamanga kelgan «Olimlar sultoni» và uning Oilasi bu yerda yetti yil yashadi. Mavlono 1225 yilda Sharafiddin Lolizing qizi Gavhar xonimga uylandi. Mavlonizing bu nikohidan sulton Valad và Alovuddin Chalabiy ismli ikki o‘g‘li bor. Bir necha yillardan so‘ng Gavhar xonimni yo‘qotgan Mavlono bir bolasi bilan beva qolgan Karra xonimga Hồi Masnaviyim dan ibratli hikidelar. Rượu rum Jaloliddin uylandi. Mavlonizing ikkinchi nikohidan Muzaffariddin, Amir Alim Chalabiy nomli ikki o‘g‘il và Malika xonim ismli bir qiz dunyoga keldi.
Masnaviy haqida
Masnaviy sharq klassik adabiyotida bir cô ấyrr usulining nomidir. Lug‘at ma Từnosi «ikkilik», «ikkitadan» demakdir. Adabiyotda bir xil vaznda và har bayti o‘zaro alohida alohida qofiyalanib kelgan nazm shakliga masnaviy deyilgan.
Masnaviy sharq she Wiririatatining bir she Wiriryy yo‘nalishi bo‘lsada, masnaviy deyilganda odatda Mavlono «Masnaviy-» ni Husomiddin Chalabiyning iltimosiga ko‘ra yozgan. Kotib Chalabiy so‘zlariga qaraganda Mavlono «Masnaviy» baytlarini aytib turar, Husomiddii Chaaabiy yozar edi. «Masnaviy» ning tili forschadir. Hozirda Mavldi »muzeyida saqlanayotgan 1278 yild yozilgan Masnaviy» nusxasiga ko‘ra, baytlar soni 25618 tadir.
Masnaviydan ibratli hikoyatlar